14 listopada br. miała miejsce druga lekcja on-line III edycji projektu edukacyjnego pt. Przez historię z „Niezwyciężonymi”. Spotkanie poprowadził Bartłomiej Zaremba z olsztyńskiej Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej. Cieszyło się ono bardzo dużym zainteresowaniem dzieci i młodzieży (ponad 50 szkół i placówek oświatowych).
Dawid Zagził z Delegatury IPN w Olsztynie, mówił o tzw. Obławie Augustowskiej. Ta przeprowadzona w lipcu 1945 r. pacyfikacja niepodległościowego podziemia była najtragiczniejszą pod względem ilości ofiar i skali działań akcją sowieckich służb bezpieczeństwa oraz podporządkowanych im polskich organów „władzy ludowej”. Celem tej operacji było rozbicie oddziałów partyzanckich walczących w Puszczy Augustowskiej i na pobliskich terenach. Większość aresztowanych stanowili Polacy, z których ok. 600 osób zginęła w niewyjaśnionych okolicznościach. Zatrzymano też przeszło 200 Litwinów walczących o niepodległość swojego kraju. Sprawa Obławy Augustowskiej pozostawała przez wiele lat niewyjaśniona. Dopiero przemiany ustrojowe po 1989 r. pozwoliły na upamiętnienie ofiar oraz zgłębienie okoliczności, w których doszło do tego tragicznego wydarzenia.
Wojciech Kosiewicz z olsztyńskiej Delegatury IPN skupił się na „żołnierzach wyklętych”. Nazwa ta, obok innych, jak chociażby „żołnierze niezłomni”, odnosi się do polskiego podziemia niepodległościowego, które nie złożyło broni pomimo zakończenia działań wojennych. Okupanci niemieccy zostali bowiem zastąpieni przez okupantów sowieckich i podległe im formacje bezpieczeństwa nowej „władzy ludowej”. Żołnierze wyklęci walczyli na Warmii i Mazurach w bardzo trudnych okolicznościach. Już na starcie znajdowali się na pozycji przegranej wobec przewagi komunistów. Nie mogli też liczyć na szersze poparcie polskich osiedleńców, samych borykających się z niedostatkiem a przy tym zastraszonych. Podziemie antykomunistyczne przybierało różne formy: bierny opór, kolportaż ulotek, działalność oddziałów partyzanckich. Wśród tych ostatnich największy rozgłos zyskała 5. Wileńska Brygada Armii Krajowej.