28 marca 2024

O lekcji on-line – Wybór Papieża-Polaka i I Pielgrzymka do Polski. Powstanie „Solidarności”

26 marca br. odbyła się kolejna lekcja on-line w ramach III edycji projektu edukacyjnego pt. Przez historię z „Niezwyciężonymi”. Podobnie jak w przypadku wcześniejszych spotkań, osobą prowadzącą był Bartłomiej Zaremba z olsztyńskiej Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej.

Wybór kardynała Karola Wojtyły w 1978 r. na kolejnego papieża oraz następstwa tego wydarzenia omówił dr Krzysztof Kierski. Historyk podkreślił, że pamiętne konklawe stało się momentem zwrotnym w historii Polski i całego Kościoła. Jan Paweł II był nie tylko pierwszym Polakiem na tronie Piotrowym, ale też pierwszym od kilku stuleci papieżem nie Włochem. W realiach końca lat 70-tych XX w. zwracano też uwagę na inny fakt. Papież-Polak pochodząc z bloku wschodniego, z uwagi na swoją znajomość modelu państwa socjalistycznego a także osobiste zainteresowania filozofią człowieka, jawił się jako szczególne zagrożenie dla rządów nomenklatury komunistycznej. Stało się to jasne już podczas pierwszych zagranicznych pielgrzymek Jana Pawła II. W 1979 r. niedawny metropolita krakowski odwiedził swoją ojczyznę po raz pierwszy jako papież. To podczas tej pielgrzymki Jan Paweł II wzywał „Niech zstąpi Duch Twój! Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi!”. W niedługim okresie czasu doszło do wydarzeń, które najpierw zmieniły „oblicze” społeczno-polityczne Polski, a w późniejszym okresie Europy Wschodniej i szeregu krajów pozaeuropejskich.

Karolina Retkowicz przybliżyła uczniom okoliczności powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, pierwszej wolnej organizacji związkowej w bloku socjalistycznym. Wydarzenie to poprzedzone zostało nasileniem się kryzysu gospodarczego, co z kolei skutkowało falą strajków w sierpniu z 1980 r., szczególnie na Wybrzeżu. Skala wystąpień robotniczych była na tyle duża, że władze zdecydowały się na rozmowy ze strajkującymi. Wynikiem ich było podpisanie porozumienia, w którym strona rządowa zgadzała się na realizację szeregu postulatów. Jednym z nich było przyzwolenie na powstanie niezależnego związku zawodowego. Po pewnych perturbacjach NSZZ „Solidarność” został zarejestrowany, a liczba jego członków urosła do prawie 10 milionów. Odczuwalne stało się poszerzenie swobód demokratycznych, aczkolwiek sytuacja gospodarcza dalej się pogarszała. Zjawiska te doprowadzą w przyszłości do ostatecznego upadku systemu socjalistycznego w Polsce.

Ułatwienia dostępu